Coaching
Coaching, de definitie
Coaching is de vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, uitgaande van gezonde mensen en een geloof in de veranderingsmogelijkheden die liggen besloten in de blijvende wisselwerking tussen inzicht en gedrag.
Het is eigenlijk een doelgericht en gestructureerd proces waarbij de coach op een interactieve manier de cliënt probeert aan te zetten tot effectief gedrag.
Dat gebeurt op 3 manieren:
1. Door persoonlijke groei en bewustwording
2. Door het vergroten van het zelfvertrouwen en
3. Door de eigen mogelijkheden te onderzoeken, te ontwikkelen en toe te passen
Genezing is nadrukkelijk niet het doel en ziekte niet het uitgangspunt. Coaching is geworteld in de positieve psychologie en moet niet verward worden met counseling of therapie, begeleidingsvormen die erop gericht zijn mentale blokkades of psychische stagnatie te verhelpen.
Begeleiding
Coaching is een vorm van persoonlijke begeleiding op basis van een gelijkwaardige één-op-één-relatie. De client leert, de coach ondersteunt en begeleidt dit leerproces. Binnen het coaching traject worden de doelen vooraf bepaald. Het doel van coaching is het vergroten van de persoonlijke effectiviteit en professionele bekwaamheid van de gecoachte. Coaching van groepen is ook mogelijk. De coach zoekt dan naar collectieve patronen in gedrag en denken in de groep.
Wie kiest wie
Kenmerkend van een coaching traject is dat de coach door de client wordt uitgezocht. In het coaching traject is de coach degene die het leerproces begeleidt en monitort en de cliënt wordt ‘gecoacht’. De cliënt bepaalt het doel: de coach stelt vragen, leidt de cliënt tot inzichten en voegt waar nodig kennis toe. De client blijft zelf verantwoordelijk voor zijn of haar beslissingen.
Inhoudelijk of procesmatig
Coaching kan inhoudelijk zijn of meer procesmatig. Bij inhoudelijke coaching is de coach iemand die een bepaald traject al heeft doorlopen en die iemand anders daarin adviseert. Als voorbeeld kan de ex-toptennisser genoemd worden die de beginnende (top)tennisser adviseert over techniek en tactiek van het tennisspel. Een coach speelt een belangrijke rol bij onzekerheidsreductie en wegnemen van faalangst.
Bij de procesmatige coach moet er meer gedacht worden aan een mental coach die inzicht probeert te geven in hoe er bijvoorbeeld omgegaan kan worden met verliezen, met intimiderende tegenstanders, met de pers en die denkt aan een juiste balans tussen leven en werken. Iemand die van een afstand en met minder belangen en daardoor rustiger meedenkt met de cliënt.
Preventieve werking
Coaching kan een belangrijke preventieve werking hebben voor psychische klachten als depressie, burn-out of bore-out. Stagnatie in bekwaamheid en verdere ontwikkeling, worden immers als belangrijke bronnen van oorsprong van deze klachten beschouwd.
Vormen coaching
Er zijn veel vormen van begeleiding die elementen van coaching in zich hebben. Hieronder volgen een paar voorbeelden.
Mindfulness coaching
Vergroot bewustzijn en acceptatie en verkleint de impact van emoties en gedachtenpatronen. De coach begeleidt de gecoachte in het richten van aandacht op dat wat er op dat moment is. Effectief wanneer de gecoachte met emoties en terugkerende gedachtenpatronen zit.
Life coaching
Heeft betrekking op het persoonlijke vlak. Een life coach helpt de gecoachte inzicht te krijgen bijvoorbeeld in de balans tussen werk en privé, probeert invulling te geven aan de vraag wat de zin van het leven is, of helpt bij persoonlijke relaties tussen de gecoachte en zijn/haar omgeving.
Burn-out coaching
Is er op gericht om de langdurige werk gerelateerde spanning in combinatie met spanningen in de privésfeer bij de gecoachte weg te nemen door samen tot andere inzichten te komen en bij stressvolle situaties ander gedrag te vertonen. Deze stressvolle situaties zullen minder vaak voorkomen of de gecoachte minder stress opleveren.
Loopbaancoaching
Heeft betrekking op de mate waarin een werknemer diens baan nog passend vindt. Een loopbaancoach helpt een medewerker inzicht te krijgen in zijn waarden, interesses en mogelijkheden. Hij verbindt deze – samen met de medewerker – aan een bestaande of toekomstige functie. Loopbaancoaching sluit aan bij competentiemanagement en de competentieontwikkeling en kan ook worden ingezet binnen het personeelsbeleid van een organisatie.
Coaching als managementstijl
Coachend leidinggeven kan het commitment bij medewerkers verhogen. Met een coachende stijl van leidinggeven zorgt de manager ervoor dat medewerkers zich betrokken voelen bij hun werk en de organisatie. Medewerkers voelen zich verantwoordelijk voor een product of proces. Ze kunnen zichzelf motiveren, zowel individueel of als team. De leidinggevende is geen baas maar een coach van een team. Het team is zelf verantwoordelijk voor de te behalen resultaten – althans voor het hoe.
Provocatieve coaching
Gaat ervan uit dat je de ezel aan zijn staart moet trekken om hem vooruit te helpen, dat lachen over je problemen een prima medicijn is, dat zijwegen naar de kern leiden en dat mensen veerkrachtiger zijn dan je denkt. Het wordt hierdoor moeilijker voor de cliënt om zijn belemmerende overtuigingen en zijn negatieve zelfbeeld nog serieus te nemen. Door zich assertief tegen de coach te verdedigen leert de cliënt voor zichzelf op te komen, zichzelf realistischer te bekijken en genegenheid en waardering te uiten.
Coaching is geen therapie!
Het verschil tussen coaching en therapie is er wel degelijk. Bij coaching is er eigenlijk altijd sprake van positieve verandering in gedrag en de wijze van verandering. Zoals eerder aangegeven komt de cliënt naar de coach, en eigenlijk niet andersom. Vanuit de client is eigenlijk altijd het initiatief om ander gedrag te ontwikkelen. Doelen liggen meestal op het persoonlijke vlak. Bijvoorbeeld persoonlijke ontwikkeling, zakelijke capaciteiten en vaardigheden.
Er wordt gekeken waar de sterke en zwakke kanten van de coachee liggen en hoe deze kunnen worden ingezet, of juist vermeden om vooruit te gaan. Het is vaak praktischer en gericht op de toekomst.
Bij therapie wordt ook naar het verleden gekeken en zullen blokkades of psychische klachten moeten worden weggenomen. Dit gebeurt tijdens gesprekken waarbij de onderliggende problemen naar boven komen en die zullen allemaal behandeld moeten worden, teneinde een stap vooruit te kunnen zetten. Dit traject is vaak veel langduriger.